زمان مناسب انتقال نشاء به زمین اصلی

در سیستم نشاء سنتی طول مناسب نشاء باید در حد 18تا20 سانتی متر باشد (4تا5برگی).در صورت پرورش نشاء در سیستم هوای آزاد معمولا تا 30 روز پس از بذرپاشی ، گیاه آنچنان رشد می کند که طول گیاه در حد 18تا20 سانتی متر می گردد و قابل نشاء میشود .اگر بعد از بذرپاشی گرمای مناسب برای ریشه فراهم نگردد، گیاه در مدت 27تا30 روز نیز به رشد مناسب نرسیده و در نتیجه ممکن است در مدت 40تا45 روز به رشد مناسب برسد.

مصرف کود سبز و کود دام و طیور در خزانه برنج

کود سبز شامل سرخس (چماز)،گزنه،آقطی(پهلم)،تربچه وحشی(شلمبیک)وباقلا وکود دامی شامل کود گوسفندی و گاوی ،کرم ابریشم ،ومرغی و کبوتری می باشد

کود دامی و کود سبز علاوه بر تامین قسمتی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه برنج در خزانه سبب گرم ونرم کردن بستر خزانه شده و در نتیجه رشد و نمو بهتر گیاه را فراهم می نماید . کود سبز باید چند روز قبل از بذرپاشی به خزانه داده شود و سپس با پالگدمالی و به زیر خاک برده شود تا بپوسد

کود مرغی به علت داشتن عناصر غذایی(فسفر،ازت،پتاس،وسایر میکروالمنت)کود خوبی برای بستر خزانه است .مقدار مصرف کود دامی و مرغی پوسیده برای صدمتر مربع خزانه در حدود 40 تا 50 کیلوگرم است . در صورت نیاز به کود ازته میتوان در یک یا دو نوبت از کود اوره به مقدار 300 تا 500 گرم برای 100متر مربع در هر مرحله به صورت سرک استفاه کرد

مصرف کود شیمیایی در خزانه برنج

در خزانه از کود هایی شیمیایی به شرح زیر استفاده می شود

1 - اوره به مقدار 2 تا 2/5 کیلو یا سولفات آمونیوم به مقدار 4 تا 5 کیلوگرم در 100مترمربع

2 - فسفات آمونیوم  یا سوپر فسفات تریپل به مقدار 2 تا 2/5 کیلوگرم در 100 مترمربع

3 - سولفات پتاسیم به مقدار 1/5 تا 2 کیلوگرم در 100 مترمربع

تمامی کود فسفاته + تمامی کود پتاسه + نصف کود اوره یا سولفات آمونیوم را چند روز قبل از بذر پاشی به خزانه داد و ان را به زیر خاک برده و نصف باقیمانده کود ازته را در 2تا3 مرحله در صورت نیاز به صورت سرک مصرف نمود

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرماید

ضدعفونی بذر برنج

برای ضدعفونی بذر برنج لازم است بذور انتخاب شده در محلول آب و نمک را جهت تحریک قارچ و تامین قسمتی از آب مورد نیاز برای جوانه زنی یکنواخت به مدت 12 تا 24 ساعت در آب معمولی قرار داد و سپس بذر را به مدت 24 ساعت در محلول 2/5 در هزار بنلیت +2/5 در هزار کاربوکسین تیرام قرار داد . البته درحال حاضر دو سم جدید بنام های سلست و تریفمین برای ضدعفونی بذر برنج معرفی گردیدند که به نسبت 2 در هزار کاربرد دارند

سبک و سنگین کردن بذر

در گذشته برای انتخاب بذر شلتوکها را در آب معمولی می ریختند .شلتوکهائی که بالا آب قرار می گرفتند پوک بوده و آنها را به دور می ریختند و آنهای که در ته آب قرار میگرفتند به عنوان بذری انتخاب می شدند . این روش نمی توانست بذور سنگین و پر را از بذور نیمه پر جدا کند . لذا برای اینکه بتوان بذور نیمه پر را از بذور پر و. سنگین جدا کرد باید غلظت آب را با اضافه کردن نمک افزود تا با افزایش غلظت آب بذور نیمه پر به بالای آب بیایند و بذور سنگین و پر در ته آب بمانند برای ارقام دانه دراز به ازای هر 20 لیتر آب در حدود 4 کیلوگرم و برای ارقام دانه کوتاه در حدود 3 - 3/5 کیلوگرم نمک مورد نیاز است . بعد از این کار بذر را باید با آب تمیز شستوشو داد

میزان بذر مصرفی در هکتار

اکثر کشاورزان در کشت مستقیم 75 تا 150 کیلوگرم و در کشت نشائی که با دست انجام می گیرد 50 تا 120 کیلوگرم بذر مصرف می کنند. در کشت نشائی با ماشین نشاءکار که در جعبه مخصوص نشاء پرورش داده می شود در حد 40 تا 50 کیلوگرم می باشد . 

مرحله رسیدن گیاه برنج

از موقعیکه 50 درصد گرده افشانی مزرعه انجام گرفته تا موقع برداشت را مرحله رسیدگی یا رسیدن گویند که شامل مراحل زیر میباشد

الف ) مرحله شیری : در این مرحله محتوی مایع سفید رنگی است که با فشار دادن دانه ، از آن خارج می شود . این مرحله 8 روز بعد از گرده افشانی است 

ب ) مرحله خمیری دانه : بخش شیری دانه ابتدا بصورت خمیری نرم و سپس به خمیری سفت تبدیل می شود . این مرحله چهارده روز بعد از گرده افشانی می باشد

ج ) مرحله رسیدن دانه : رنگ دانه در خوشه از سبز به زرد شروع به تغییر رنگ می نماید . این مرحله حدود 30 روز بعد از گرده افشانی بطول میانجامد .از نظر فیزیولوژیکی زمان رسیدن دانه به زمانی گفته میشود که وزن خشک دانه دیگر افزایش نیاید

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرماید

مرحله ی زایشی گیاه برنج

مرحله زایشی شامل تشکیل خوشه اولیه ، آبستنی یا خوشه در غلاف ، ظهور خوشه یا خوشه دهی ، گل دهی 

الف ) شروع تشکیل جوانه اولیه خوشه : از زمانیکه تشکیل خوشه اولیه در ابعاد میکروسکوپی در ساقه شروع شود ، فاز زایشی آغاز می شود . در یک واریته 105 روزه شروع تشکیل خوشه اولیه در حدود 40 روز بعد از نشاء می باشد . یازده روز بعد از آن ، خوشه اولیه در حدود 1 تا 1/5 میلیمتر می شود که بصورت مخروط سفید موئی (پرمانند)می باشد

ب ) آبستنی یا خوشه در غلاف : حدود 16 روز بعد ار اینکه خوشه اولیه قابل رویت شد ، غلاف برگ پرچم متورم شده که به این تورم غلاف برگ پرچم ؛ آبستنی ؛ اطلاق می شود . در این مرحله ، پیری برگها و پنجه های غیر بارور در قاعده گیاه قابل تشخیص است .

ج ) خوشه دهی : خروج خوشه از میان غلاف برگ پرچم خوشه دهی (سرکشیدن ) نام دارد . یک تا دو روز بعد از خوشه دهی شروع میشود

د ) گل دهی : گل دهی با بیرون آمدن اولین بساک های پاره شده در سنبلچه های انتهایی (بالایی) خوشه شروع می شود .گل دهی در برنج با کرده افشانی همزمان می باشد

مرحله رویش برنج

مرحله رویشی برنج شامل جوانه زدن ، گیاهچه ای ، پنجه زنی و طویل شدن ساقه

الف ) جوانه زدن : بیرون آمدن ریشه یا جوانه اولیه از بذر را جوانه زنی گویند

ب ) گیاهچه ای : پس از جوانه زنی ، گیاه شروع به رشد و نمو می کند تا اینکه در مرحله 4 الی 5 برگی که تقریبا 15 تا 22 روز بهد ار جوانه زنی است ، پنجه دهی شروع می شود

ج ) پنجه دهی : تعداد پنجه در شرایط مختلف برای یک واریته تقریبا ثابت است ولی این تحت تاثیر شرایط کشت نظیر فاصله بوته ها از هم ، علف های هرز ، وضعیت آبیاری ، شرای جوی ، حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه تغییر می کند . مرحله پنجه زنی تا زمان تشکیل خوشه اولیه و بعد از آن هم ادامه دارد 

د) طویل شدن ساقه : افزایش طول ساقه بستگی به مرحله رشد دارد . طول ساقه دهی بر حسب واریته و ویژگیهای جوی 30 تا 32 روز بطول میانجامد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید 

مرحل رشد و نمو برنج

رشدونمو گیاه برنج به سه مرحله تقسیم می شود

1 - مرحله رویشی : از جوانه زنی شروع شده و تا تشکیل خوشه اولیه ادامه دارد

2 - مرحله زایشی : از تشکیل خوشه اولیه تا گل دهی ادامه دارد

3 - مرحله رسیدن : از گل دهی تا رسیدن کامل ادامه دارد

مورفولوژی گیاه برنج

برنج گیاهی است یکساله با ساقه استوانه ی صاف و توخالی و در محل گره توپر با برگهای باریک ، خوشه انتهایی و ریشه فیبری . میوه در گیاه برنج از نوع گندمه می باشد. در بذر برنج پوشینه ها (لما و پالئا ) به دانه چسبیده و بهمراه دانه واحدی بنام شلتوک را بوجود می آورند . کلمه شلتوک از کلمه هندی چلتو گرفته شده است . گیاه برنج تک لپه ای بوده و دانه آن غنی از نشاسته است . 

نکاتی درباره ی نگهداری و ذخیره سازی مرکبات

1- میوه های که در باغات با تغذیه و کود دهی مناسب پرورش یافته اند در انبار بهتر ماندگاری دارند

2- کود ازته زیاد در باغ موجب کاهش خاصیت انبار داری میوه میشود

3- کود پتاسه کافی باعث افزایش خاصیت انبارداری میوه میشود

4- میوه با قیچی تیز و حتی المقدور نوک گرد برداشت شود

5- در صورت بالا رفتن رطوبت و دم کردگی انبار از تهویه استفاده شود

6- جهت ضدعفونی می توانیم از سم تکتو 60 به نسبت 1/5 تا 2 در هزار استفاده کنیم

7- می توانیم به نسبت یک در هزار به محلول فوق ، روغن ولک اضافه کنیم

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

خاصیت غذایی مرکبات

میوه مرکبات حاوی عناصر زیر است 

پروتئین ، چربی ، مواد قندی ، فیبر ، فسفر ، آهن ، سدیم ، پتاسیم ، کتسیم ، ویتامینA ، ویتامین B1 ، B2  ، B6 ویتامین C و انرژی (حدود 49 کالری درصد گرم میوه)

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

LD50 چیست

این اصطلاح روی ظرف تمام سموم نوشته شده و منظورعددی است که بیانگر میزان سمیت آن برای انسان و سایر پستانداران است هر چه این عدد کوچکتر باشد نشان دهنده سمیت و خطر بیشتر آن برای انسان و دام است

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

دوره کارنس چیست

حداقل دوره زمانی است که باید از هنگام سمپاشی بگذرد تا آن سم در گیاه تجزیه شده ، محصول قابل خوردن باشد . مثلا دوره کارنس سم دورسبان 14 روز است یعنی باید پس از سمپاشی 14 روز صبر کرد تا محصول قابل خوردن شود 

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

روشهای جلوگیری از سال آوری

 انجام هرس ، کوددهی بیشتر ، تنک کردن میوه و برداشت زودهنگام ، جلوگیری از ریزش گل و میوه ، مبارزه با آفات و بیماری ها

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

چند نکته راجع به سمپاشی مرکبات

1- وقتی دمایی هوا به بالای 35 درجه سانتی گراد برسد لازم است از مصرف روغن ولک در سمپاشی خودداری کرد چرا که موجب سوختگی گیاه می شود 

2- بهتر است قبل از سمپاشی درختان را ابیاری کرد

3- قسمتهای داخلی درخت که کانون آلودگی به آفات است باید در سمپاشی بصورت خاص مد نظر قرار گیرد

4- تا وقتی غنچه های مرکبات باز نشدند می توان روغن پاشی زمستانه را انجام داد

5- روغن جمعیت انتقالی آفات از جمله شپشکها ، شته ها و کنه ها را به سال بعد کاهش می دهد

6- استفاده از سموم زینب و مانکوزب به عنوان کنه کش با توجه به خاصیت قارچ کشی آنها ، این حسن را دارد که برخی از بیماریهای قارچی باغ را کنترل می کند

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

زمانهای سمپاشی عمومی مرکبات

سمپاشی مرحله ی اول طی اسفند ماه هر سال صورت می گیرد ، در این مرحله بعلت فعال نبودن آفات ، فقط از روغن ولک به میزان 15لیتر در هزار استغاده می کنیم . در باغاتی که سابقه آلودگی به کنه قرمز را دارند باید یکی از سموم کنه کش به همراه روغن ولک مورد استفاده قرار گیرد

مرحله دوم سمپاشی که معمولا اواخر خرداد و اوایل تیرماه سال بعد است می بایست توجه شود که باغ سابقه آلودگی به کنه قرمز و نقره ای را دارد یا خیر ؟ در صورت داشتن سابقه آلودگی ، لازم است به همراه یک حشره کش و روغن ولک ، یک کنه کش هم استفاده شود ، میزان روغن 5 در هزار میباشد

مرحله سوم سمپاشی معمولا اواخر شهریور و یا اوایل مهر ماه شروع خواهد شد ، در این زمان از نسبت روغن 4-5 در هزار و کنه کش و حشره کش استفاده می شود

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

چند نکته در مورد آبیاری مرکبات

1- ریزش اصلی و عمده میوه مرکبات که در اصطلاح به آن (ریزش ژوِئن) می گوین تا حد زیادی به خاطر نیاز آبی درختان است در صورت عدم بارندگی می بایست در این زمان آبیاری انجام شود

2- در آبیاری مرکبات می بایست به مورد خفگی ریشه که بیشتر در خاکهای سنگین اتفاق می افتد توجه داشت

3- قبل از سمپاشی های بهاره و تابستانه باید باغ  آبیاری شود این عمل اثرات سوء روغن ولک و سموم دیگر را کاهش می دهد

4- برخی افات مثل کنه قرمز بیشتر به درختانی حمله می کنند که دچار کم آبی هستند

5- در شرایط شمال کشور ، با توجه به بارندگیهای زیاد در شهریور ، باغاتی که آبیاری منظم و مناسبی نداشته اند ، با عنایت به جذب آب زیاد توسط درخت ، میوه ها دچار ترکیدگی می شوند لذا برای کم کردن این حالت ضمن استفاده از کود پتاسه (در زمستان سال قبل) ، باید در فاصله خرداد تا اواخر مرداد ماه 3 تا 4 بار عمل آبیاری را انجام داد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

روش های مصرف کود شیمیایی در مرکبات

یکی از روشهای مرسوم کودهی ، پخش کردن کود در قسمت تاج درخت و بعد پابیل کردن خاک این قسمت می باشد . عیب بزرگ این روش از دست رفتن ریشه های موجود در سطح خاک  است ، معمولا این عمل در سال اول در جهت شمالی - جنوب و سال بعد در جهت شرقی - غربی انجام می شود

روش چالکود

در این روش چاله های در دو سمت (یا چهار سمت ) در حدود قسمت آبچک درخت حفر می شود اندازه این چاله ها می تواند 40*40*40 سانتی متر باشد بهتر است کود شیمیایی به همراه کود دامی و خاک سطحی مخلوط شده و چاله ها با این ترکیب پر گردد

محلول پاشی کود ، روی قسمتهای هوایی درخت 

منظور کودهای جامدی است که پس از حل کردن در آب روی درخت پاشیده می شود .نکته مهم در مورد این روش این است که غلظت این مواد نباید بیشتر از 5 - 4 در هزار باشد ، برای محلول پاشی می توان از کودهای اوره ، سولفات منیزیوم ، کودکامل میکرو ، سولفات مس ، سولفات آهن ، سولفات روی ، سولفات منگنز و غیره استفاده کرد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

زمان مصرف کودهای شیمیایی

بیشترین مصرف کودی درخت ، در زمان گلدهی و تشکیل میوه هاست هر گونه کمبودی در این زمان منجر به ریزش گل و میوه های ریز می شود بنابراین در شرایط شمال کشور بهترین زمان کوددهی ، اواخر بهمن و اوایل اسفند است تا درخت فرصت جذب عناصر را داشته باشد در این زمان یک سوم کود مورد نیاز ازته بعلاوه تمام کود پتاسه ، فسفره و سایر ریز مغذی (میکروالمنت) به خال اضافه می شود . یک سوم دیگر کود ازته در شش هفته بعد از مرحله اول و یک سوم آخر شش هفته پس از مرحله دوم به همراه آبیاری یا بارندگی به خاک افزوده می شود

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

کمبود یا گرسنگی پنهان و آشکار

گیاهان برای رشد و بارآوری مناسب به میزان و مقدار خاصی از هر عنصر نیازمند هستند اگر مقدار موجودی این عنصر در گیاه به مقدار جزی کمتر از حد لازم باشد گرسنگی یا (کمبود پنهان ) اتفاق می افتد در این صورت در ظاهر گیاه علایم خاصی مشاهده نمی شود ولی از کمیت و کیفیت محصول کاسته می شود در کمبود یا ( گرسنگی آشکار ) این اختلاف به حدی است که در گیاه اختلالی بوجود می آید و علاوه بر کاهش کمیت و کیفیت محصول ، علایم خاصی در ظاهر گیاه نمایان می گردد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

عناصر موجود در خاک

بیش از 16 عنصر جهت زنده ماندن و رشد گیاه لازم است که از این تعداد کربن هیدروژن ، اکسیژن معمولا از طریق هوا تامین می شود

شش عنصر ازت ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، منیزیوم ، و گوگرد که ماکروالمنت ( عناصر غذایی پر مصرف یا درشت مغذی )  هستند به مقدار زیاد در اندامهای گیاهی مصرف می شوند .

مابقی عناصر مورد نیاز گیاه ، عناصر ریز مغذی ( کم مصرف یا میکرو المنت ) هستند که شامل بر ، منگنز ، آهن ، روی ، مولیبدن ... می باشند این مواد هر چند به مقدار کم ولی کاملا برای حیات و باردهی درخت لازم هستند .

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

هرس مرکبات

هرس درختان مرکبات منحصر به حذف برخی شاخه هاست که در ادامه توضیح داده خواهد شد

هرس سال اول

شکل استاندارد نهال حذف شود و فقط جوانه های پایین تر از چهار شاخه اصلی می بایست حذف شوند

هرس کلی مرکبات

1- شاخه های که با هم رقابت دارند باید یکیش قطع شود

2- شاخه های که روی هم قرار دارند 

3- شاخه های نرک 

4- شاخه های که سمت داخل تمایل دارند 

5- شاخه های که بسمت پایین درخت رشد می کنند 

6- شاخه های خشکیده (بخصوص در داخل تاج درخت )

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

هرس و شکل دهی نهال

پس از کاشت نهال در پاییز و یا زمستان ، طبعا اگر اشکالی در نهال وجود نداشته باشد در بهار سال بعد نهال شروع به جوانه زنی می کند . در این مواقع اغلب ، جوانه های زیادی از کنار برگ ها فعال شده و شکل کلی نهال کاملا به هم میریزد در تربیت و اصلاح نهال ، می بایست فرم استاندارد نهال در نظر گرفته شده و مابقی جوانه ها حذف شوند یعنی تا ارتفاع حدود هفتاد سانتی متر از سطح زمین ، جوانه های بیدار شده قطع گردند

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

حفر گودال جهت کاشت نهال مرکبات

معمولا گودال هایی با ابعاد 80 * 80 * 80 برای این منظور حفر می شود 

در هنگام حفر گودال بهتر است خاک سطح الارض (بیل اول) که غنی از مواد غذایی است بصورت جداگانه کنار گودال ریخته شود تا به همراه کود دامی و سایر مواد ، گودال را پس از انتقال نهال پر کنیم . گودال های کنده شده معمولا با فرمول خاکی زیر پر می شوند

1/3 کود دامی کاملا پوسیده + 1/3 ماسه + 1/3 خاک (خاک سطح الارض که قبلا ذکر شد) این فرمول برای مناطق کوهپایه ی بسیار فرمول خوبی هست 

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

زمان کاشت نهال

                                                             کاشت نهال مرکبات از نیمه دوم آبان تا اواخر فروردین می تواند ادامه پیدا کند البته اگر نهال گلدانی باشند و باغ احداث شده با مشکل آب روبرو نباشد هر زمان از سال می توان نهال را غرس کرد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

انتخاب نهال

نهال ،نقش تعیین کننده ای در آینده باغ و میزان تولید ار لحاظ کمی و کیفی دارد. در ایتم های زیر به برخی از خصوصیات نهال خوب اشاره می شود

1- برگ های نهال شاداب و با طراوت بوده ، اندازه برگها مناسب باشد (برگها ریز و زرد نباشد )

2- نهال آلوده به کنه قرمز نباشد 

3- آثار خسارت حلزون ، مینوز و کرم برگخوار روی نهال وجود نداشته باشد 

4- پایه در نزدیک زمین پیچش نداشته باشد 

5- محل پیوند حداقل ده سانتی متر بالای سطح خاک باشد ، چرا که احتمال ابتلا نهال به بیماری گموز زیاد است

6- زیاد به نهال کودهای ازته نداده باشند چون این نهال ها فاقد استحکام لازم هستند 

7- فاقد لکه های قهوه ای باشد چون این لکه ها نشانه ی سرمازدگی هستن

9- آثار ترشحات صمغی به هیچ وجه روی نهال نباشد 

10- فرم نهال استاندارد باشد

جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید

احداث باغ مرکبات

محل مورد نظر جهت احداث باغ می بایست از جهات زیر مورد بررسی قرار گیرد

1- آب و هوای منطقه : بهترین درجه حرارت برای مرکبات دمای بین 16 تا 25 درجه سانتیگراد می باشد

2- وضعیت خاک : بطور کلی انواع مرکبات خواهان خاک سبک (شنی - لومی ) هستند که زهکش طبیعی به خوبی در آن انجام شود و از تهویه خوبی برخوردار باشد

3- سطح اب زیر زمینی : سطح آب زیرزمینی در بالاترین حد خود یعنی زمستان ، نباید از 1/5 متر بالاتر باشد در غیر این صورت ، ریشه در آب قرار گرفته و درختان باغ دچار انواع بیماری قارچی و خفگی ریشه خواهد شد

4- شدت و جهت باد : وزش بادهای تند ، علاوه بر ریزش گل و میوه موجب کاهش فتوسنتز و افزایش تبخیر و تعریق گیاهان می شود . برای جلوگیری از باد باید اقدام به احداث بادشکن کرد که این کار با درختانی مثل اکالیپتوس و سرو انجام میگیرد

5-شیب زمین : باغاتی که در دامنه ها احداث می شوند شرایط خاصی دارند از جمله اینکه بعلت سقوط هوایی سرد به قسمتهای پایین دست ، کمتر دچار سرمازدگی میشود  

 جهت کسب اطلاع بیشتر به پل ارتباطی من مراجعه فرمایید                                                                                                                                                                              

حرفی با دهقان

بهترین کود برای مزرعه جایی پای دهقان است